Intermezzo: "Soms wordt een poëtische daad politiek en soms wordt een politieke daad poëtisch"

Kunstenaar Francis Alÿs zoekt in zijn oeuvre op een haast kinderlijke manier de zin en zinloosheid van de huidige maatschappij. De Belgische kunstenaar uit Mexico-stad geniet internationale faam maar is in het vaderland amper bekend. Kunsthal Wiels in Brussel heeft de eer om de overzichtstentoonstelling 'A story of deception' aan te bieden.

Francis Alÿs zoekt in 'The green line' grenzen op. Letterlijk.
Foto: Julien Devaux/Francis Alÿs

Francis Alÿs (°1959) lijkt een Latijns-Amerikaan in hart en nieren. Hij verliet België voor zijn studie architectuur in Italië en ontdekte door een bouwproject Mexico-Stad. De haat-liefdeverhouding met Latijns-Amerika typeert een groot deel van zijn werk. In de video 'When faith moves mountains' (2002) scheppen 500 Peruanen met spades in de blakende zon een berg 10 centimeter verder, niet toevallig op het moment dat het regime een democratische overgang maakt. Kortom: heeft al dat werk wel zin?

Als een van de belangrijkste hedendaagse kunstenaars stelde Alÿs al tentoon in biënnales in Sao Paolo, Venetië en Istanbul. De overzichtstentoonstelling kreeg in het Tate Modern al 50.000 bezoekers over de vloer en verhuist in februari naar het Moma in New York. Toch zal voor het grote publiek 'A story of deception' wellicht een eerste kennismaking zijn.

De bewust onoverzichtelijke tentoonstelling lokt ons van het ene naar het andere werk: video's, schilderijtjes, tekeningen en installaties. Elk werk doet nadenken over illusies en ontgoocheling. 'Abukir' lijkt een romantisch dorpsschilderijtje tot we wat dichter komen en een betonnen muur middenin het dorp ontwaren - ontnuchterend. In 'Sometimes making something leads to nothing' sleept de kunstenaar een ijsblok door de straten van Mexico-Stad. Absurd? Het is soms even zoeken naar de symboliek: in Latijns-Amerika leveren veel inspanningen weinig tot niets op, met alle frustraties tot gevolg.

Alÿs neemt nooit een politiek standpunt in maar legt zijn vinger graag op gevoeligheden: "Soms wordt een poëtische daad politiek en soms wordt een politieke daad poëtisch'. 'The green line' is daar het ideale voorbeeld van. De kunstenaar wandelt met een kapot blik groene verf langs de Israëlisch-Palestijnse grens in Jeruzalem. Hij laat daarbij een groen, vergankelijk spoor achter en stelt daarbij niet alleen het conflict, maar ook het niemandsland in de conflictzone in vraag. De confronterende maatschappijkritiek blijft licht door de kinderlijke stijl van zijn oeuvre: uitdagend, verwonderend, puur. 'A story of deception' is een fascinerende kennismaking met Alÿs en stemt tot nadenken over zinloosheid, utopie en Palestina.

A story of deception' is nog tot 30 januari te bezichtigen in kunstencentrum Wiels.

"Sometimes making something leads to nothing" (1997)
Foto: Francis Alÿs